اردشیر کامکار ،رونق دهنده هنر کمانچه نوازی معاصر
اردشیر کامکار از استادان نامدار موسیقی ایران است که با مهارت بینظیر خود، نقش مهمی در ارتقای جایگاه ساز کمانچه ایفا کرده است. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با این هنرمند و نقش او در زندهنگاهداشتن و گسترش هنر کمانچهنوازی امروزی آشنا میشویم.
اردشیر کامکار ،رونق دهنده هنر کمانچه نوازی معاصر
اردشیر کامکار، نوازنده چیرهدست کمانچه، قیچک و ویولن، در بیستوهشتم آبان ماه سال ۱۳۴۱ در یک خانواده اهل موسیقی و سنندجی به دنیا آمد. خانواده کامکارها نقش مهم و بزرگی در موسیقی سنتی ایران ایفا کردهاند.
او یکی از اعضای گروه شناختهشده کامکارهاست. اردشیر از سنین کم، نواختن ویولن را نزد پدرش آموخت. پس از مدتی، به عنوان نوازنده کمانچه و ویولن به ارکستر فرهنگ و هنر سنندج پیوست.
اردشیر کامکار نامی شناختهشده در میان نوازندگان کمانچه است. او هنرمندی است که نقش چشمگیری در شکوفایی کمانچهنوازی امروزی و تربیت نوازندگان جوان و بااستعداد داشته است.
شفافیت و رسایی در کمانچه نوازی وی
آنچه اردشیر کامکار را به این راه کشاند تا صدای کمانچه را از شکل سنتیاش فراتر ببرد و وضوح و رسایی ویژهای به آن ببخشد، شاید به انتخاب نخست او یعنی نواختن ویولن مربوط باشد. ویولن سازی جهانی با اصول و روشهای مشخص بود. سازی که به مرور زمان، بر تکنیکهای پیشین آن در زمینههایی مانند کیفیت صدا و شیوهی بیان نتها افزوده میشد.
این در حالی بود که کمانچه، دستکم در ایران، چنین روندی را تجربه نکرده بود. اگرچه نسبت به گذشته توجه بیشتری به این ساز جلب شده بود، ولی دگرگونی چشمگیری در آن رخ نداده بود.
اردشیر کامکار با آنچه به کمانچه اضافه کرد، سبب شد تا شمار زیادی از علاقهمندان، به ویژه جوانان، به این ساز روی آورند. صدایی شفافتر، کیفیت طنینی همتراز با ویولن و وضعیتهای جدید دستچپ روی ساز، همه باعث شدند قطعات بیشتری به عنوان مجموعهای برای اجرا با کمانچه انتخاب یا حتی آفریده شوند.
کامکار را میتوان نخستین کسی دانست که قطعات ابوالحسن صبا – که بیشتر برای ویولن نوشته شده بودند – و دیگر قطعات ویولن را با قابلیتهایی که خود در کمانچه کشف کرده بود، به شکلی درست اجرا کرد.
از ویژگیهای برجستهی نوازندگی او در کمانچه، میتوان به استفاده از وضعیتهای دستچپ در جایگاههای بسیار بالا و نیز اجرای نتها به شکل هارمونیک اشاره کرد. این تکنیکها ویژهی ساز ویولن هستند و اجرای آنها روی ساز کمانچه تقریباً بسیار دشوار است.
