بیوگرافی جلالالدین تاج اصفهانی
جلالالدین تاج اصفهانی، از سرشناسترین خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی، در سال ۱۲۸۲ در شهر اصفهان چشم به جهان گشود. او در دنیای موسیقی سنتی ایران از مقام و ارزش بالایی برخوردار است. در ادامه این نوشته، با ما در وبلاگ آرین لوتوس همراه باشید تا بیشتر با زندگی و هنر این استاد نامدار آشنا شوید.
بیوگرافی جلالالدین تاج اصفهانی
پدر او، شیخ اسماعیل، اهل هنر بود و با گوشهها و ردیفهای آوازی در دستگاههای مختلف موسیقی ایرانی آشنایی داشت. چون با صدایی گرم و جذاب در منبر نیز تلاوت و مناجات میکرد، به تاجالواعظین معروف شده بود.
جلالالدین نیز از نظر کیفیت صدا و اشتیاق به خواندن، هیچگاه از پدرش کمتر نبود و با توجه به سنش، درک خوبی از موسیقی داشت. به همین دلیل، هر وقت فرصتی پیش میآمد، آواز میخواند؛ جز زمانی که در حضور پدر بود.
وقتی نُه سال داشت، یک بار به طور ناگهانی پدرش صدای او را شنید. وقتی شیخ استعداد و نبوغ موسیقایی پسرش را کشف کرد، چنان شاد و هیجانزده شد که از همان سن، آموزش و حمایت از او را آغاز کرد و سپس او را نزد استادان بزرگی مانند سیدعبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین ساعتساز (خضوعی)، میرزا حسین عندلیب و حبیب شاطر فرستاد تا دانش موسیقیاش را گسترش دهد.
او به شعرهای سعدی علاقهی زیادی داشت و بخشهایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را از حفظ بود و در موقع اجرای آواز، بسته به زمان و مکان، از آن ابیات استفاده میکرد. از ویژگیهای خوانندگی او میتوان به بیان شیوای شعر، تحریرهای استادانه، تنوع در اجرای تحریرها، صدای رسا و پرقدرت و همچنین انتخاب مناسب قطعات اشاره کرد.
فعالیت هنری
جلالالدین تاج اصفهانی کار همکاری با رادیو را از سال ۱۳۱۹ شروع کرد و از سال ۱۳۲۸ به بعد، در رادیو اصفهان نیز فعالیت خود را ادامه داد. او علاوه بر خوانندگی، مسئولیت سرپرستی نوازندگان این رادیو را نیز بر عهده گرفت.
تاج در رادیو اصفهان برنامههای مختلفی اجرا کرد؛ از جمله با همکاری اکبر خان نوروزی که تار مینواخت، به اجرای آواز پرداخت و همچنین برنامههایی برای آموزش گوشههای مختلف دستگاههای موسیقی ایرانی ارائه داد.
در جوانی، به توصیه قطب السادات، مدتی را نزد شیخ خزعل سپری کرد و پس از پایان کار شیخ، به شهرهای رشت، تهران و اصفهان سفر کرد و در نهایت در اصفهان ساکن شد.
آتش دل
از شناختهشدهترین کارهای او میتوان به آتش دل اشاره کرد. تاج در کنار فعالیتهای هنری، به آموزش هنرجویان نیز میپرداخت.
از جمله شاگردان مطرح او میتوان به این افراد اشاره کرد: ایرج، علیاصغر شاهزیدی، رضا قرنیان اصفهانی، حمیدرضا نوربخش، نصرالله معین، علیرضا افتخاری، همایون فال و استاد محمدرضا شجریان.
توصیف تاج از زبان شجریان
محمدرضا شجریان در مورد تاج اینطور بیان کرده است:
«تاج انسانی بود با روحیهای آرام و شخصیتی با عزت. او در تمام طول عمرش هرگز برای ثروت یا مسائل مالی در برابر کسی سر خم نکرد و به همین دلیل هرگز کسی را به خاطر منافعش ستایش نکرد. او همیشه از دیگران تعریف میکرد و همه را به نیکی یاد میکرد. بعید است کسی به خاطر بیاورد که حتی یک بار از کسی شکایت کرده یا حرف بدی دربارهایشان زده باشد. حتی اگر از کسی ناراحت میشد یا دلش میگرفت، این ناراحتی را با سکوتی بزرگمنشانه تحمل میکرد. تاج همیشه با احترام بسیار زیاد از استادان خود یاد میکرد.»
وفات
جلالالدین تاج اصفهانی در بامداد روز سیزدهم آذر سال ۱۳۶۰، در سن ۸۶ سالگی، در خانه پدری خود چشم از جهان فروبست. پیکر او را در آرامگاه خانوادگیشان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپردند.
