تفاوت ساز دف و دایره چیست؟
دف و دایره هر دو از سازهای کوبهای و دایرهشکل هستند. به همین خاطر، خیلی از افراد در تشخیص این دو ساز از هم مشکل دارند. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، به تفاوتهای بین دف و دایره میپردازیم تا بتوانید به سادگی آنها را از یکدیگر تشخیص دهید. اگر به یادگیری موسیقی علاقه دارید، پیشنهاد میکنیم سری هم به دیگر مطالب آموزشی وبلاگ ما بزنید.
آشنایی با ساز دایره و دف
برای اینکه بتوانید تفاوت بین سازهای دف و دایره را درک کنید، ابتدا لازم است با شکل و نحوه ساخت هر کدام آشنا شوید.
ساز دف یک حلقه چوبی دارد که به شکل دایره است. روی این حلقه، یک لایه پوست کشیده شده که معمولاً از پوست حیوانات یا مواد پلاستیکی ساخته میشود. در قسمت داخلی حلقه نیز میخهای کوچکی نصب میشوند و از هر میخ چند حلقه فلزی آویزان است که با تکان دادن دف، صدا ایجاد میکند.
ساز دایره هم مانند دف، از یک قاب چوبی و یک صفحه پوستی تشکیل شده است. این پوست میتواند از پوست حیوانات مانند بز یا ماهی باشد، یا حتی از جنس طلق (پلاستیک شفاف) ساخته شود. جالب است بدانید که دایرههایی با پوست مصنوعی معمولاً بادوامتر هستند و در برابر رطوبت و تغییرات آب و هوایی مقاومت بیشتری نسبت به انواعی با پوست طبیعی دارند.
۳ تفاوت ساز دف و دایره
ابعاد
مهمترین فرق بین سازهای دف و دایره در اندازهی آنهاست. دف معمولاً بزرگتر از دایره است. چوب دف پهنتر و قطرش بیشتر است؛ بهطوریکه پهنای چوب آن حدود ۵ تا ۷ سانتیمتر و قطرش بین ۵۰ تا ۵۵ سانتیمتر است. اما دایره کوچکتر است و قطری حدود ۴۰ تا ۴۵ سانتیمتر دارد، هرچند پهنای چوب آن هم تقریباً ۵ تا ۷ سانتیمتر است. این اندازهها معمولاً رعایت میشوند، اما گاهی ممکن است هر دو ساز در اندازههای دیگری هم ساخته شوند.
زنجیرها
حلقههای کوچکی به ساز دف وصل میشوند که با تکان خوردن، صدایی شبیه به زنگ تولید میکنند. این حلقهها معمولاً سه یا چهار تا هستند و در هیچ ساز مشابه دیگری چنین چیزی پیدا نمیشود.
تاریخچه
سابقه ساز دف به ایران باستان برمیگردد. حدود قرنهای هفتم و هشتم قبل از میلاد، در تمدن ایلام از نوعی دف با شکل چهارگوش استفاده میشده است. همچنین، در نقاشیهای مینیاتور دوره صفوی و گورکانی و دیگر آثار هنری آن دوران، میتوان نشانههایی از حضور این ساز را دید. اما در مورد ساز دایره، داستان کمی متفاوت است و تنها به ایران محدود نمیشود. این ساز در سرزمینهایی مانند افغانستان، ازبکستان، آذربایجان و تاجیکستان نیز رواج داشته و هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد.
