تفاوت میان آهنگساز و ملودیست
در دنیای موسیقی، برخی از اصطلاحات وجود دارند که معنی نزدیکی به هم دارند، ولی دقیقاً یکی نیستند. با این حال، گاهی پیش میآید که به اشتباه به جای هم به کار میروند. برای اینکه بتوانیم این مفاهیم را به درستی به کار ببریم، باید درک روشنی از هر کدام داشته باشیم.
یکی از این موارد، تفاوت میان «آهنگساز» و «ملودیساز» است. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، به بررسی این دو نقش و تفاوتهای آنها میپردازیم. امیدواریم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
تفاوت میان آهنگساز و ملودیست
برای اینکه تفاوت بین آهنگساز و ملودیست را متوجه شوید، بهتر است ابتدا معنی و کار هر کدام را به خوبی بشناسید. اینطوری میتوانید به خوبی تشخیص دهید که هر یک چه وظیفهای دارند و چطور با هم فرق میکنند.
مفهوم آهنگساز و آهنگسازی
آهنگسازی، هنر ساختن یک قطعه موسیقی است. به شخصی که این کار را انجام میدهد و اثری در دنیای موسیقی میسازد، آهنگساز میگویند.
به بیان ساده، آهنگساز کسی است که تمام بخشهای مختلف یک قطعه موسیقی را روی کاغذ مینویسد (نتنویسی میکند)، سازهای مورد نیاز را انتخاب میکند و نحوهٔ ترکیب شدن نتهای هر ساز با سازهای دیگر را مشخص مینماید. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، او ابتدا ملودی هر ساز را میسازد، سپس بر اساس گام قطعه، هارمونی (یعنی آکوردها و آرپژها) را تعیین کرده و در نهایت کار ارکستراسیون را انجام میدهد.
در این حالت، آهنگساز خودش تنظیمکننده اثر نیز هست؛ چون کسی که هارمونی را مشخص میکند، در واقع تنظیم را انجام داده است. تفاوت موسیقی کامپیوتری و موسیقی طبیعی (آکوستیک) نیز در همین نکته است.
در ایران، کار آهنگسازی معمولاً بین سه نقش “ملودیساز”، “تنظیمکننده” و “نوازنده” تقسیم میشود. این سه بخش با هم ترکیب میشوند تا فرآیند آهنگسازی به پایان برسد و یک اثر موسیقایی کامل به وجود آید. در بیشتر موسیقیهای پاپ و راک ایران، به جز صدای خواننده، هر صدای دیگری که میشنویم حاصل کار تنظیم است و کیفیت آن به مهندسی صدا بستگی دارد. این صداها میتوانند شامل نوازندگی زنده با سازهای واقعی، استفاده از فایلهای صوتی آماده (سمپل) یا سازهای مجازی (VST) باشند.
نقش تنظیم کننده
کار تنظیم کننده در ساختن و قشنگ شدن یک آهنگ بسیار مهم است. خیلی وقتها دیدهایم که یک ملودی ساده، با دست یک تنظیم کننده خوب، آنقدر زیبا و گیرا درمیآید که اثر مورد علاقه همه میشود و محبوبیت زیادی پیدا میکند.
در مقابل، اگر تنظیم کننده مهارت کافی نداشته باشد، ممکن است حتی یک ملودی بسیار زیبا را هم خراب کند و از اثرگذاری بیندازد. بنابراین مرحله تنظیم در ساخت یک آهنگ، بخش بسیار مهم و جدیای است که باید به آن توجه ویژهای داشت.
یک آهنگساز مانند یک مهندس ساختمان است که کل ساختار یک قطعه موسیقی را طراحی میکند. او مسئول هارمونی، ریتم، سازبندی و تمام بخشهای تشکیلدهنده اثر است. در مقابل، یک ملودیست مانند کسی است که یک خط داستانی جذاب خلق میکند. کار او تنها ساختن ملودی اصلی است – همان بخشی که معمولاً با آن زمزمه میکنیم یا در خاطرمان میماند.
به بیان دیگر، ملودیست خالق ایده مرکزی و اصلی موسیقی است، در حالی که آهنگساز این ایده را گرفته و آن را به یک اثر کامل و چندبعدی تبدیل میکند.
ملودی چیست ؟
ملودی یا نوا در موسیقی، به دنبالهای از نتها گفته میشود که وقتی پشت سر هم نواخته میشوند، به عنوان یک قطعه واحد به گوش میرسند.
به بیان دیگر، ملودی از تعدادی نت با زمانبندیهای گوناگون و در کنار سکوتها تشکیل میشود که با هم یک جمله موسیقایی را میسازند. بالا و پایین شدن نتها در ملودی، به آن روح میدهد و باعث زیبایی و جذابیت آن میشود.
ملودی میتواند برای سازهای مختلف ساخته شود یا برای خواننده طراحی گردد. در هر دو حالت، برای اجرای آن به یک ساز یا یک خواننده نیاز است تا آن را بنوازد یا بخواند.
آکوردها یا هارمونیها، نقش مکمل ملودی را دارند و اگر برای یک ملودی، مجموعه آکوردهای مناسب و خوشایندی انتخاب شود، زیبایی آن صدها برابر بیشتر خواهد شد.
ملودی ساز
برای اینکه ملودی ساز را راحتتر بفهمید، فرض کنید کل آهنگ را حذف کنید. تنها چیزی که باقی میماند، صدای خواننده است. به این خط آواز، وکال گفته میشود. کار ملودی ساز این است که فقط همین خط آواز را خلق کند و مشخص کند که هر شعر باید چطور خوانده شود. در واقع، هسته اصلی یک قطعه پاپ در همین ملودی وکال نهفته است و بقیه بخشهای آهنگ بر اساس آن ساخته میشوند.
