راهنمای انتخاب ساز (۷ نکته کلیدی)
اگر تصمیم دارید برای اولین بار وارد دنیای موسیقی شوید، احتمالاً انتخاب یک ساز مناسب برایتان چالشبرانگیز است. اگر هم قبلاً نوازندگی کردهاید و اکنون به فکر خرید ساز دوم هستید، ممکن است میان گزینههای مختلف سردرگم شوید. در هر صورت، یادگیری هر سازی هم زمان میبرد و هم هزینه دارد؛ به همین دلیل انتخاب ساز، تصمیم بسیار مهمی است. در این نوشته، راهنمای سادهای برای انتخاب ساز آمده تا بتوانید با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرید. در ادامه، عواملی که قبل از انتخاب ساز باید به آنها توجه کنید، توضیح داده میشود. برای مطالعه درسهای بیشتر درباره موسیقی، سری به «وبلاگ آرین لوتوس» بزنید.
１. علاقه؛ مهمترین عامل انتخاب ساز
مهمترین نکته برای انتخاب ساز، علاقه قلبی شماست. این علاقه است که به شما انرژی میدهد تا ساعتها بدون خستگی تمرین کنید و در نوازندگی پیشرفت کنید. اگر در پیدا کردن این علاقه مردد هستید، کافی است به موسیقیهایی که معمولاً گوش میدهید توجه کنید. به کدام سبک موسیقی بیشتر علاقه دارید؟ اگر اغلب به موسیقی سنتی گوش میدهید، احتمالاً سازهایی مانند تار، سنتور یا کمانچه گزینههای مناسبی برای شما خواهند بود.
２. آشنایی دقیق با سازها
برای اینکه بتوانید سازهای مختلف را به خوبی بشناسید، فقط به جستجو در اینترنت یا گوش دادن به آهنگها بسنده نکنید. در آهنگها، صداهای سازها معمولاً تغییر کرده و با افکتهای مختلف پخش میشوند و با صدای اصلی و طبیعی خود ساز تفاوت دارند. اگر میخواهید صدای واقعی یک ساز را تجربه کنید، بهتر است به فروشگاههای ساز یا آموزشگاههای موسیقی سر بزنید. در آنجا میتوانید سازها را از نزدیک ببینید، لمس کنید و صدای خالصشان را بشنوید. این کار به شما کمک میکند تا انتخاب بهتری داشته باشید. همچنین، رفتن به کنسرتهای موسیقی، به ویژه کنسرتهای کلاسیک و سنتی، فرصت خوبی است تا با انواع سازها و نحوه نواختن آنها آشنا شوید و صدای واقعی هر یک را در فضای زنده بشنوید.
３. ویژگیهای جسمی
برای نواختن برخی سازها، داشتن شرایط فیزیکی خاصی مهم است. در ادامه چند نمونه را با هم مرور میکنیم. وقتی سازی بزرگ مانند کنترباس مینوازید، باید بتوانید مدت زیادی سرپا بایستید و به همین خاطر، بدنی قوی و پرتوان لازم دارید. اگر سراغ سازهای بادی بروید، باید بتوانید نفسهای عمیق و کنترلشده بگیرید و ظرفیت ریههایتان بالا باشد. در مورد سازهای بادی برنجی هم داشتن دندانهای محکم و لبهای کوچک کمک زیادی به شما میکند. همچنین اگر انگشتهای بلند و کشیدهای داشته باشید، نواختن سازهای زهی برایتان آسانتر خواهد بود. البته نداشتن این ویژگیها به این معنا نیست که نمیتوانید این سازها را بنوازید؛ اما ممکن است سرعت پیشرفت و تسلط شما کمتر شود.
４. انتخاب ساز بر اساس شخصیت
ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی شما چطور است؟ اگر فرد کمطاقتی هستید، بهتر است از انتخاب سازهایی مانند ویولن که برای یادگیریشان به زمان زیادی نیاز دارید، پرهیز کنید. اگر علاقه دارید سازتان را به دورهمیهای مختلف ببرید یا مرتب در سفر هستید، سراغ سازهای بزرگ و سنگین مانند پیانو نروید. اگر بیشتر دوست دارید تنها باشید و با جمع هماهنگ نیستید، بهتر است سازهایی که معمولاً در گروهها نواخته میشوند را انتخاب نکنید. اگر هم تمایل دارید تنها در مرکز توجه باشید و بدرخشید، سازهایی مناسب تکنوازی گزینهی بهتری برای شما هستند. تمام این مثالها نشان میدهند که شخصیت شما چقدر در انتخاب ساز مناسب میتواند تأثیرگذار باشد.
５. شرایط زندگی
شرایط زندگی شما نقش مهمی در انتخاب یک ساز موسیقی ایفا میکند. اول از همه باید به فضای خانهتان دقت کنید. آیا جایی کافی برای قرار دادن ساز مورد علاقهتان دارید؟ برای مثال، یک پیانو فضایی حدود ۱۴۰ در ۸۰ سانتیمتر نیاز دارد؛ در حالی که سازی مثل ویولن را به راحتی میتوان حتی زیر تخت نگهداری کرد.
سپس باید به شرایط تمرین کردن فکر کنید. برخی سازها مانند درامز، صدای بسیار بلندی دارند و ممکن است برای زندگی آپارتمانی مناسب نباشند.
بعد از فضای فیزیکی، نوبت به زمان آزاد شما میرسد. چقدر در روز فرصت دارید تا به تمرین موسیقی بپردازید؟ بعضی سازها مانند ویولن، به تمرین مداوم و زیادی نیاز دارند و اگر وقت کافی نداشته باشید، پیشرفت در آنها دشوار خواهد بود.
مورد سوم، بودجهای است که در نظر گرفتهاید. برخی سازها قیمت بالایی دارند و شاید تمایل نداشته باشید در ابتدای راه هزینه زیادی کنید. در این صورت میتوانید سراغ سازهای کوچکتر و مقرونبهصرفه بروید؛ مثلاً به جای پیانو، از یک کیبورد برای شروع استفاده کنید.
６. هدف شما
سازتان را با توجه به هدفی که در موسیقی دارید انتخاب کنید. آیا میخواهید به تنهایی بنوازید یا با دیگران در یک گروه؟ آیا دوست دارید روزی رهبر ارکستر شوید؟ یا شاید میخواهید مبانی موسیقی را به دیگران یاد بدهید؟ شاید هم میخواهید همزمان با خوانندگی، سازی هم بنوازید. یا اینکه میخواهید خیلی زود کار تدریس موسیقی را شروع کنید. تمام این موارد میتوانند در انتخابتان تأثیرگذار باشند.
７. کلاس سلفژ
اگر با در نظر گرفتن تمام نکاتی که گفتیم باز هم نتوانستید ساز مورد علاقهتان را انتخاب کنید، پیشنهاد میکنیم در کلاس سلفژ ثبت نام کنید. آموختن دانش و قواعد موسیقی به شما کمک میکند تا با دنیای نواها و آهنگها بهتر آشنا شوید. وقتی با این دنیا آشنا شدید، انتخاب یک ساز برای شما بسیار سادهتر و برپایه آگاهی بیشتری خواهد بود.
