موسیقی متن چیست؟
یکی از قسمتهای جذاب و به یاد ماندنی هر فیلم، آهنگهایی است که در لحظههای مختلف فیلم شنیده میشود. این آهنگها میتوانند تأثیر زیادی بر فضای آن صحنه بگذارند و حتی گاهی قویترین نقطه یک فیلم یا برعکس، ضعیفترین بخش آن باشند. به این قطعات موسیقی، “موسیقی متن” گفته میشود. اما تعریف دقیقتر و کاملتری از موسیقی متن وجود دارد که در ادامه این نوشته در وبلاگ آرین لوتوس، آن را با هم مرور خواهیم کرد.
موسیقی متن چیست؟
موسیقی فیلم که به آن موسیقی متن هم میگویند، قطعهای است که به طور ویژه برای یک فیلم یا سریال ساخته میشود و بخشی از مجموعه صداهای آن اثر محسوب میشود.
به بیان دقیقتر، این موسیقی با در نظر گرفتن موضوع و ساختار فیلم، توسط یک آهنگساز خلق میگردد. در گذشته، پیش از آنکه فیلمها صدا داشته باشند، نوازندگان در سالن سینما به صورت زنده و اغلب بداهه، برای فیلم موسیقی اجرا میکردند.
موسیقی فیلم امروزه به یک رشته هنری مستقل تبدیل شده و تاریخچه آن به همان ابتدای پیدایش سینما بازمیگردد. آهنگسازانی مانند ماکس اشتاینر، اریک ولفگانگ کورنگلد و آلفرد نیومن از پیشگامان این عرصه بودند و نقش مهمی در شکلگیری و رشد آن ایفا کردند.
آهنگسازی تنها ساختن یک ملودی ساده نیست؛ بلکه نیازمند دانش نوازندگی و خلاقیت در برقراری ارتباط با مخاطب است و این از اصول مهمی است که یک آهنگساز باید به آن توجه کند.
بنابراین، هنگام ساخت موسیقی برای یک فیلم، باید دقت شود تا موسیقی همگام با داستان پیش برود و حس صحنهها را به بیننده انتقال دهد.
میتوان گفت موسیقی فیلم، روایتگر موسیقایی روند داستان است و نقش بسیار مهمی در کامل کردن احساسات و هیجانات یک اثر نمایشی دارد.
آلات و سبک مورد استفاده در موسیقی متن
ابزارها و روشهای بهکاررفته در موسیقی فیلم، گسترده و متنوع است. بسته به موضوع فیلم و انتخاب آهنگساز، ممکن است از سبکهای مختلفی مانند موسیقی کلاسیک، پاپ، جاز، الکترونیک یا موسیقی محلی مناطق مختلف استفاده شود.
اغلب فیلمهایی که بودجه کافی دارند، موسیقی خود را با ارکسترهای بزرگ سمفونیک (و گاهی همراه با گروه کر) ضبط میکنند و بخش عمدهای از این موسیقیها بدون کلام است.
موسیقی فیلم تلاشی است برای هماهنگ کردن نواها با فضای تصاویر و احساسات داستان. این هنر، بیشتر با گسترش اصول موسیقی کلاسیک قرن نوزدهم و ترکیب آن با روشهای نوین آهنگسازی در قرن بیستم شکل گرفته است.
تا امروز، آثار ماندگار و شناختهشدهای در این عرصه خلق شده و آهنگسازان فراوانی بهطور تخصصی در این زمینه به آفرینش اثر پرداختهاند.
جوایز مخصوص
آکادمی علوم و هنرهای سینما در آمریکا هر سال جایزه اسکار را به بهترین موسیقیِ ساختهشده برای یک فیلم اهدا میکند.
از دیگر جایزههای معتبر سالانه در این زمینه میتوان به جوایز بفتا، گلدن گلوب و گرمی برای بهترین آهنگساز فیلم اشاره کرد.
در میان آهنگسازان مطرح سینما، ویرجیل تامسون برنده جایزه پولیتزر شده و انیو موریکونه نیز موفق به دریافت جایزه پولار گردیده است.
اهمیت و گسترش موسیقی متن در فیلم
تقریباً همه کارشناسان و صاحبنظران هنر سینما، آن را یک هنر کاملاً بیصدا نمیدانند. آنها معتقدند که وجود موسیقی در کنار فیلم، همیشه نشاندهنده یک نیاز واقعی بوده است.
هرچه اصول و قواعد سینمای کلاسیک بیشتر شکل گرفت، موسیقی نیز به عنوان یک ابزار بیانی قدرتمند، جایگاه خود را محکمتر کرد. اهمیت موسیقی در سینما به حدی رسید که حتی بزرگان و نامآوران این عرصه، دیدگاههای تازهای درباره آن مطرح کردند و آن را عاملی اساسی و کلیدی ارزیابی نمودند.
