نحوه نگهداری صحیح از پیانو
پیانو یکی از شناختهشدهترین و پرکاربردترین سازهای کلیدی است که دامنه صوتی گستردهتری نسبت به بسیاری از سازهای دیگر دارد. نوازنده با این ساز قادر است تا ده نت را به صورت همزمان به صدا درآورد. یکی از اصلیترین چالشهایی که معمولاً نوازندگان پیانو با آن روبرو میشوند، روش مراقبت و نگهداری از این ساز است. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، میخواهیم اطلاعات ضروری درباره شیوه درست نگهداری از پیانو را در اختیار دوستداران این ساز قرار دهیم.
نحوه نگهداری صحیح از پیانو
مکان نگهداری پیانو
پیانو سازی ظریف است و کوچکترین جابجایی یا تغییر در آب و هوای محیط میتواند روی کوک و حالت کلی آن اثر بگذارد. به همین دلیل طبیعی است که برای جای دادن آن باید شرایط ویژه و خاصی را در نظر گرفت.
به زبان ساده، هر جایی که شما در آن احساس آسایش دارید، برای نگهداری پیانو هم مناسب است. به طور کلی میتوان گفت که بهتر است پیانو را از نور مستقیم آفتاب دور نگه دارید. همچنین از گذاشتن آن کنار پنجره خودداری کنید، چون هم نور خورشید به آن میتابد و هم گرد و خاک وارد میشود و تغییرات دما نیز روی آن اثر میگذارد.
دور نگه داشتن پیانو از گرما
نکته مهم دیگر در مراقبت از پیانو، دوری از تغییرات ناگهانی رطوبت و دماست. این تغییرات میتوانند به بخشهای داخلی پیانو و کیفیت صدای آن آسیب بزنند و حتی باعث ترک خوردن چوب ساز شوند.
بهترین دما برای نگهداری پیانو بین ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتیگراد است. بهتر است پیانو را از وسایل گرمایشی مانند رادیاتور، شوفاژ و شومینه دور نگه دارید.
حداقل فاصله مناسب از شومینه و بخاری گازی ۵ متر و از وسایل گرمایشی مانند رادیاتور و شوفاژ ۳ متر است.
قرار دادن پیانو در کنار دیوارهایی که دمای آنها تغییر میکند یا دیوارهایی که لوله آب گرم یا دودکش بخاری از داخل آنها عبور میکند نیز مناسب نیست. تغییر دمای این دیوارها میتواند به بدنه و رنگ پیانو آسیب جدی بزند و تنظیم کوک و وضعیت داخلی ساز را به هم بریزد.
دیوارهای بیرونی که پشت آنها فضای آزاد یا خیابان است نیز در طول روز گرم و سرد میشوند و نمیگذارند دمای محیط اطراف پیانو ثابت و متعادل بماند.
اما اگر مجبور بودید بین دیواری که لوله گرمایشی دارد و دیوار بیرونی یکی را انتخاب کنید، دیوار بیرونی را انتخاب کنید؛ به ویژه اگر این دیوار از نظر حرارتی عایقبندی شده باشد.
دور نگه داشتن پیانو از رطوبت
مواد به کار رفته در پیانو مانند نمد، پارچههای کتانی، چرم و قطعات ریز چوبی با دقت بسیار بالا و در اندازههای دقیق ساخته میشوند. این اجزا نسبت به رطوبت هوا حساس هستند. اگر رطوبت محیط بیش از حد باشد، روی نمدی که روی چکشهای پیانو قرار دارد اثر میگذارد و باعث میشود صدای ساز غیرطبیعی و نامطلوب شود.
اگر در جایی زندگی میکنید که هوای مرطوبی دارد، میتوانید از جاذبهای رطوبت (کیسههای رطوبتگیر) داخل پیانو استفاده کنید.
پرهیز از خشکی مفرط هوای اطراف پیانو
رطوبت خیلی زیاد برای پیانو ضرر دارد، اما هوای خیلی خشک هم میتواند آسیبهای جدیتری به آن بزند. این مسئله وقتی خطرناکتر میشود که هوای خشک با سرمای زیاد یا گرمای شدید همراه باشد. یکی دیگر از مشکلات خشکی هوا این است که روی کوک پیانو هم تأثیر منفی میگذارد و باعث میشود زودتر از کوک خارج شود.
استفاده از محافظ
بهتر است برای شارژر پیانوهای دیجیتال از محافظ برق استفاده کنید. این کار از پیانو در برابر نوسانات احتمالی برق محافظت میکند و مانع آسیب دیدن آن میشود. همچنین هنگام خرید پیانو دیجیتال، مطمئن شوید که شارژر آن اصل و مخصوص همان دستگاه است. استفاده از شارژرهای غیراصلی و نامطمئن میتواند به پیانو آسیب برساند.
عدم قرار دادن هرگونه شی بر روی پیانو
گذاشتن وسایل تزیینی یا چیزهای دیگر روی پیانو، به درب، سطح و رنگ آن آسیب میزند. همچنین، به دلیل لرزشهای طبیعی پیانو هنگام نواختن، این کار میتواند روی کیفیت صدای ساز شما هم اثر منفی بگذارد.
کوک مداوم و منظم
پیانو هم مانند سازهای زهی دیگر، مثلاً ویولن یا گیتار، نیاز به کوک دارد تا صدای خوب و دلخواهی بدهد.
هرچند کوک کردن پیانو به خاطر تعداد سیمهای زیاد آن (بیش از ۲۳۰ سیم) کار دقیق و حساستری است، اما برای داشتن صدایی مطلوب و همچنین سالم ماندن و عمر طولانیتر ساز، باید به طور منظم و در زمانهای مشخص، کوک و تنظیم آن را انجام دهید.
جابجایی پیانو
ممکن است پس از مدتی بخواهید پیانوی خود را به خانهای دیگر یا حتی اتاقی دیگر منتقل کنید. تجربه نشان داده برای پیشگیری از آسیبهای احتمالی، بهتر است جابجایی پیانو را به افراد متخصص و باتجربه در این زمینه بسپارید.
تمیز نگه داشتن پیانو
برای مراقبت از پیانو، تمیز نگه داشتن بدنه آن از گرد و غبار بسیار مهم است. این موضوع در مورد پیانوهای پلیاستری اهمیت بیشتری دارد، زیرا سطح این پیانوها گرد و خاک را بیشتر جذب میکند. بهتر است برای تمیز کردن بدنه و کلیدهای پیانو فقط از دستمالهای نرم و مناسب استفاده کنید و از به کار بردن اسپری یا مواد شیمیایی خودداری نمایید.
گرد و غباری که روی سیمها، قطعات داخلی و مکانیسم پیانو بنشیند، به مرور زمان کارکرد این بخشها را دچار مشکل میکند و در نهایت از کیفیت صدای ساز شما کم خواهد کرد.
از آنجایی که ذرات گرد و خاک موجود در هوا ممکن است حاوی مواد شیمیایی باشند و باعث زنگ زدگی سیمهای پیانو شوند، اگر در منطقهای با هوای پرگرد و غبار زندگی میکنید، سعی کنید درب پیانو (چه از نوع گرند و چه دیواری) را بسته نگه دارید. برای پیانوهای رویال (گرند) نیز میتوانید از پوششهای مخصوصی که روی سیمها قرار میگیرد استفاده کنید.
