ویژگی های ساز کاخن
ساز کاخن یکی از سازهای کوبهای محبوب و پرطرفدار است. نوازنده روی این ساز مینشیند و با ضربهزدن به سطح آن، ریتمهای زیبا و جذابی ایجاد میکند. در این مطلب از وبلاگ آرین لوتوس، قصد داریم ویژگیهای ساز کاخن را بررسی کنیم. اگر به این ساز علاقهمند هستید، تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
ساز کاخن
این ساز شبیه یک صندلی است که نوازنده روی آن مینشیند و با کوبیدن روی بدنهاش، صدا تولید میکند. کاخن یکی از سازهای مهم در موسیقی اسپانیا به شمار میرود.
نوازندگان روی این ساز کوبهای مینشینند و با کف دست و انگشتان خود ریتمهای گوناگونی درمیآورند. از کاخن معمولاً در موسیقیهای آفرو-پرویی، فلامینکو و جز استفاده میشود.
در گذشته، کولیهای اسپانیایی برای همراهی گیتار، روی جعبههای میوه ضربه میزدند. به تدریج، این کار به شکل یک ساز درآمد و در نهایت به کاخن امروزی تبدیل شد.
بردگان مناطق غرب و مرکز آفریقا که به آمریکا آورده شدند، اصلیترین میراثداران این ساز هستند. امروزه کاخن در سراسر قاره آمریکا، فیلیپین و اسپانیا نواخته میشود.
عواملی که روی کیفیت صدای کاخن تأثیر میگذارند — مانند زیر و بمی صدا، بلندی صدا، طنین و ویژگیهای خاص آن — عبارتند از:
– اندازه و شکل کاخن
– جنس و ضخامت چوبی که در ساخت آن به کار رفته است
– اندازه و محل سوراخ صدا
خصوصیات و ویژگی های ساز
کاخون یک ساز کوبهای است که شبیه یک جعبه مستطیلی عمودی ساخته میشود. بدنه آن از چهار طرف با چوبهایی به ضخامت ۱٫۳ تا ۱٫۹ سانتیمتر تشکیل شده است. این ساز به طور کلی از پنج بخش اصلی تشکیل میشود. مهمترین قسمت آن، صفحه جلویی است که تاپا نام دارد و معمولاً از جنس تخته سهلا ساخته میشود.
تاپا اغلب از چوب درختانی مانند گیلاس، ماهون یا افرو ساخته میشود، در حالی که بقیه قسمتهای کاخون از چوب صنوبر یا کاج هستند. روی صفحه جلویی، پشتی یا کنارههای ساز یک سوراخ صدا تعبیه شده است.
در داخل کاخون، معمولاً پایههای پلاستیکی یا لاستیکی، فنرها، سیمهای گیتار و قطعاتی به نام اِسنر قرار داده میشوند که به صدا حالت زنگدار و خاصی میدهند.
برای نواختن کاخون میتوان از ابزارهای مختلفی که برای درامز و سازهای کوبهای دیگر استفاده میشود، مانند مَلِتها، استیکها و براشها بهره برد.
چند عامل مهم بر کیفیت صدای کاخون تأثیر میگذارند؛ از جمله اندازه و جای سوراخ صدا، نوع چوب و ضخامت آن و همچنین ابعاد و شکل کلی ساز. علاوه بر این، جنس صفحه تاپا بسته به سلیقه سازنده یا سفارشدهنده میتواند متفاوت باشد که این موضوع نیز در کیفیت نهایی صدا اثرگذار است.
کاخن در دو نوع ثابت و رگلاژی وجود دارد
این ساز در دو نوع اصلی تولید میشود: کاخنهای ثابت و کاخنهای قابل تنظیم. هر دو مدل اساساً شبیه یک جعبه چوبی هستند.
کاخن ثابت دارای سیمهای گیتار یا فنر است، اما امکان تغییر و تنظیم صدا را ندارد و فقط یک نوع صدای ثابت تولید میکند.
کاخن قابل تنظیم نیز مانند نوع ثابت، دارای سیم یا فنر است، اما با این تفاوت که میتوان صدای آن را تغییر داد. در مدل سیمی، مانند گیتار میتوان آن را کوک کرد تا صداهای زیر و بم مختلفی ایجاد کند. در مدل فنری نیز با شل یا سفت کردن فنرها، میتوان کیفیت صدای چوب را کنترل کرد.
پرلِکسی کاخن
پرلکسی یک گونه تازه از ساز کاخون است که از جنس پلکسیگلاس ساخته میشود. این ساز در مقایسه با کاخون معمولی، صدای پرحجمتری تولید میکند و همچنین اندازهاش بزرگتر و وزن آن سنگینتر است.
نکته جالب این است که صفحه چوبی روی ساز (تاپا) به صورت کامل به بدنه کاخون متصل نیست و تنها در چند نقطه به آن وصل شده است. این ویژگی باعث میشود وقتی به صفحه ضربه میزنید، صدایی همراه با لرزش و موجدار به گوش برسد.
