چگونه از تکرار آهنگ در ذهنمان جلوگیری کنیم؟
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، دانشمندان برای توصیف حالتی که یک آهنگ مدام در ذهن تکرار میشود، اصطلاحاتی مثل کرم گوش، آهنگ گیر یا سندروم موسیقی چسبنده را به کار میبرند. تقریباً همه افراد، هفتهای یک یا دو بار این تجربه را دارند. گاهی این تکرار آهنگ میتواند حس خوب و آرامی ایجاد کند، اما گاهی هم به یک مشکل آزاردهنده تبدیل میشود. در این قسمت از وبلاگ آرین لوتوس، قصد داریم روشهای مفید برای رهایی از کرم گوش را با شما در میان بگذاریم و ببینیم چطور میتوانیم از چرخه بیپایان یک آهنگ در ذهن خود جلوگیری کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
چگونه از تکرار آهنگ در ذهنمان جلوگیری کنیم؟
از آنجا که علت دقیق این اتفاق هنوز به طور کامل مشخص نیست، نمیتوان روش قطعی برای جلوگیری از آن پیشنهاد داد. با این حال، برخی تحقیقات و بررسیها که بر اساس تجربههای شخصی و گروهی انجام شده، نشان میدهند میتوان با رعایت چند نکته، این تکرار آزاردهندهٔ آهنگ در ذهن را کاهش داد.
اگر میخواهید ملودی یا ترانهای که مدام در فکرتان تکرار میشود را پردازش کرده و از ذهنتان پاک کنید، این موارد را در نظر بگیرید:
آهنگ را کامل گوش کنید:
اغلب آهنگهایی که در ذهن ما مدام پخش میشوند، در واقع تنها بخش کوچکی از یک قطعه موسیقی هستند؛ مثل یک بخش جذاب یا حتی چند خط از آن.
اگر با پدیده زیگزاگ آشنا باشید، میدانید که ذهن ما عادت دارد مسائل را حل کند و دوست دارد کارهای ناتمام را تمام کند. بنابراین، اگر آن قطعه موسیقی را کامل به یاد آورید و در ذهن تمامش کنید، معمولاً از شر تکرار آن راحت میشوید.
در غیر این صورت، ذهن شما برای یادآوری بخش فراموششده ملودی، در یک چرخه تکرار گیر میافتد و مدام همان بخش را مرور میکند.
جدول حل کنید:
حل کردن جدول کلمات متقاطع یا هر نوع سرگرمی مشابهی که با کلمات سر و کار دارد، میتواند به شما کمک کند آن آهنگ تکرارشونده از ذهنتان خارج شود. وقتی روی پیدا کردن کلمات تمرکز میکنید، در واقع همان بخشی از مغز را که درگیر ترانه شده، به کار دیگری مشغول میکنید.
پس سعی کنید با دقت روی حل جدول متمرکز شوید؛ زیرا مغز در هر لحظه فقط میتواند یک یا دو کار را به طور همزمان انجام دهد. اگر با این روش هم تغییری احساس نکردید و حس کردید دارید عصبانی میشوید، کمی استراحت کنید؛ زیرا این آهنگ تکرارشونده معمولاً وقتی با آن مقابله میکنید، قویتر میشود.
آدامس بجوید:
برای خیلی از افراد، آدامس جویدن باعث میشود نتوانند آهنگی که در سرشان تکرار میشود را به وضوح بشنوند. این کار حتی ممکن است توجه شما را از آن آهنگ کاملاً منحرف کند. پژوهشهای روانشناسان در سالهای گذشته حاکی از آن است که آدامس جویدن میتواند برای کسانی که مدام یک ملودی در ذهنشان گیر میکند، مفید باشد.
توضیح علمی این پدیده چنین است: هنگام جویدن آدامس، مغز ما تا حدی گمراه میشود. با فعال شدن فرآیندی به نام “تکانههای زیرآوایی”، مغز بین عمل جویدن و عمل خواندن یا مرور ذهنی آهنگ دچار تعارض میشود و در نتیجه، چرخه تکرار آن آهنگ در ذهن متوقف میگردد.
تکالیف ناتمام را تکمیل کنید:
ترانههای گروهی و بخشهای همخوانی شده، بیشتر در ذهن ما میمانند. اغلب، فقط یک یا دو بیت از آنها را به خاطر میسپاریم و ابیات بعدی را فراموش میکنیم؛ در نتیجه ترانه را ناقص به یاد میآوریم. افکار و خاطرات ناتمام، تمایل بیشتری دارند که دوباره به ذهن ما برگردند و به همین دلیل است که این افکار مدام در ذهن تکرار میشوند. بر اساس پژوهشها، افرادی که اختلال وسواس فکری-عملی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به «کرم گوش» قرار میگیرند و رنج و مشکل بیشتری تجربه میکنند. همچنین احتمال بهبود اختلال روانی در آنها کمتر است.
مغز خود را درگیر کنید :
راهکار دیگری که دانشمندان برای رهایی از چرخه تکرار یک آهنگ در ذهن ارائه میدهند، این است که ذهن خود را با یک فعالیت چالشبرانگیز دیگر مشغول کنید. برای مثال، میتوانید حل کردن سودوکو یا معماهای ریاضی پیچیده را امتحان کنید. این کار باعث میشود تمرکز و انرژی ذهن شما به طور کامل به سمت حل آن مسئله جلب شود و دیگر فرصتی برای بازپخش آهنگ به صورت تکراری باقی نماند.
با یک فعالیت آرامشبخش شفاهی، حواستان را پرت کنید:
این کار آرامشبخش، زمانی که به خاطر تکرار یک آهنگ در ذهنتان احساس نگرانی یا آشفتگی میکنید، میتواند بسیار مفید باشد. راههایی که میتوانند بخشهای مربوط به شنیدن و صحبت کردن در مغز شما را فعال کنند، شامل این موارد است:
یک شعر یا متن را از حفظ با صدای بلند بخوانید.
با فرد دیگری گفتوگو کنید.
مراقبه انجام دهید.
دعا کنید.
کتاب بخوانید.
برنامه تلویزیونی تماشا کنید.
یک بازی کامپیوتری انجام دهید که در آن دیالوگ یا نوشتههای زیادی وجود دارد.
آهنگ موردنظر را با ساز بنوازید:
اگر نواختن یک ساز را بلدید، بهتر است خودتان این ملودی را اجرا کنید. درگیر شدن با قطعه و تمرین روی آن، برای بسیاری از موزیسینها این مسئله را برطرف کرده است. برای اینکه ملودی به شکل تکراری در ذهنتان نچرخد، سعی کنید آن را با حال و هوایی متفاوت بنوازید.
از موسیقی درمانی استفاده کنید:
آهنگ جدیدی انتخاب کن که از گوش دادن به آن خوشت میآید، تا جای آهنگ قبلی را در ذهن تو بگیرد. بهتر است آهنگی را انتخاب کنی که تأثیر آرامشبخش داشته باشد، اما خودش هم در ذهنت تکرار نشود. هر فرد ممکن است موسیقی آرامشبخش خاص خودش را داشته باشد، با این حال بعضی آهنگها هستند که بیشتر افراد آنها را دوست دارند.
