معنی ضرب المثل ” برج زهر مار بودن “
همانطور که میدانید، ضربالمثلها بخش مهمی از فرهنگ و زبان ما هستند و هر کدام داستان و مفهومی پشت خود دارند. یکی از این ضربالمثلها، “برج زهر مار بودن” است.
این عبارت برای توصیف مکانی بسیار خطرناک و آسیبزننده به کار میرود. در گذشته، مردم تصور میکردند مارها زهر خود را در جای خاصی به نام “برج زهر” ذخیره میکنند. البته این باور از نظر علمی درست نیست، اما در ادبیات و زبان عامه باقی مانده است.
وقتی میگوییم جایی “برج زهر مار” است، یعنی آن مکان به شدت ترسناک، مسموم و پر از دشمنی است. انگار که هر لحظه ممکن است اتفاق بدی در آنجا رخ دهد و هیچ کس در امان نیست. این جمله معمولاً برای اماکنی به کار میرود که یا از نظر اخلاقی فاسد هستند، یا از نظر اجتماعی بسیار ناامناند و رفتن به آنجا برابر با به خطر انداختن جان و آبروی فرد است.
به بیان سادهتر، اگر کسی به شما بگوید: “آن جا برج زهر مار است”، در واقع دارد هشدار میدهد که به آن محل نزدیک نشوید، چون خطرات بزرگی برای شما دارد.
در این بخش، به بررسی معنی و مفهوم این ضربالمثل ایرانی میپردازیم. در ادامه همراه ما باشید.
ضرب المثل برج زهر مار بودن کنایه از چیست؟
این عبارت معمولاً برای کسی به کار میرود که خلق و خوی تند و تیزی دارد و با کوچکترین حرفی، سریع عصبانی شده و با خشونت واکنش نشان میدهد؛ مثل ماری که آماده است تا نیش بزند و زهرش را بریزد!
در این ضربالمثل، فرد عصبانی به ماری تشبیه شده که قصد گاز گرفتن دارد. شاید دلیل این نامگذاری به گذشته برگردد؛ زمانی که مارهای سمی را در بیابان میگرفتند و داخل محفظهای شبیه برج قرار میدادند تا فرار نکند و به کسی صدمه نزند.
همچنین ممکن است ریشه این نام به ماههای میلادی مربوط باشد؛ چرا که در ستارهشناسی دوازده برج فلکی وجود دارند که نامهای آنها به ترتیب زیر است:
حَمَل (بره)
ثَور (گاو)
جَوزا (دو پیکر)
سَرَطان (خرچنگ)
اَسَد (شیر)
سُنبُله (خوشه)
میزان (ترازو)
عَقرب (کژدم)
قَوس (سنتور)
جَدْی (بز)
دَلو (آبریز)
حوت (ماهی)
در واقع، برجی به نام “برج زهرمار” در این فهرست وجود ندارد، اما معمولاً به شوخی به کسی که زود عصبانی میشود، میگویند انگار در برج زهرمار به دنیا آمده! گویی در ماهی متولد شده که صورت فلکی آن به نیش مار شباهت دارد و به همین دلیل همیشه میخواهد با حرف زدن دیگران را آزار دهد.
یعنی وقتی فلانی عصبانی میشود، شبیه ماری میشود که آماده نیش زدن است!
این ضربالمثل از نظر معنایی نزدیک است به ضربالمثل “با یک من عسل هم نمیشود خوردش”!
