معنی ضرب المثل “خورد گاو نادان ز پهلوی خویش “

دربارهٔ این ضرب‌المثل که می‌گوید:
“نباشی بس ایمن به بازوی خویش
خورد گاو نادان ز پهلوی خویش”

می‌توان این‌طور توضیح داد:
بعضی از افراد فقط به توانایی‌های خودشان اعتماد می‌کنند و فکر می‌کنند هیچ وقت به کمک دیگران نیاز پیدا نمی‌کنند. این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که اگر آدم فقط به خودش تکیه کند و از دیگران کمک نخواهد، ممکن است در نهایت به خودش آسیب برساند. درست مثل گاوی که از روی نادانی، با شاخ خودش به پهلوی خودش ضربه می‌زند.

پس معنای اصلی این سخن آن است که انسان نباید آن‌قدر مغرور باشد که فکر کند تنهاست و فقط بازوی خودش برایش کافی است. گاهی اوقات، همکاری و پذیرش کمک دیگران می‌تواند ما را از مشکلات بزرگ نجات دهد.

در این بخش به بررسی معنای این ضرب‌المثل ایرانی از کتاب فارسی پایه دهم می‌پردازیم. در ادامه مطالب جالبی در این زمینه خواهید خواند.

معنی و مفهوم ضرب المثل خورد گاو نادان ز پهلوی خویش 

نباشی بس ایمن به بازوی خویش
خورد گاو نادان ز پهلوی خویش

۱- مصراع اول می‌گوید که نباید بیش از حد به توانایی‌ها و دارایی‌های خودت تکیه کنی. این دارایی‌ها ممکن است برای یک نفر قدرت بدنی باشد، برای دیگری ثروت یا مقام، و برای کسی دیگر هوش و ذکاوت و چیزهای دیگر.
اما در مصراع دوم، کلمه “پهلو” را به دو صورت معنی کرده‌اند که هر کدام را جداگانه توضیح می‌دهیم:
🔸 معنی واقعی: پهلو و شکم گاو
🔸 معنی کنایی: به معنای “از طرف” یا “از جانب” است.

۲- بر اساس معنی اول:
به قدرت خودت زیاد اطمینان نداشته باش؛ مثل گاوی که آنقدر زیاد علوفه می‌خورد تا چاق و فربه می‌شود و در نهایت به دست قصاب می‌افتد!

۳- بر اساس معنی دوم:
اگر زیادی به قدرت خودت مغرور شوی، مانند همان گاو نادان خواهی شد که از جانب خودش آسیب می‌بیند.
“از پهلوی خود خوردن” کنایه از این است که انسان خودش باعث ضرر و زیان خود شود یا با دست خودش خود را به خطر بیندازد.

مفهوم کلی:
گاهی در زندگی از همان جایی که احساس امنیت کامل داری، ضربه می‌خوری. این بیت اشاره به این دارد که انسان معمولاً از نقاط ضعف خود غافل می‌ماند، در حالی که آن‌ها را نقاط قوت خود می‌پندارد.

بیشتر بخوانید: ضرب المثل در مورد نادان
اختصاصی-آرین لوتوس