معنی ضرب المثل ” یکی به دو کردن “

یکی از ضرب‌المثل‌های پرکاربرد در زبان فارسی، “یکی به دو کردن” است. این عبارت معمولاً برای توصیف فردی به کار می‌رود که با زیرکی و مهارت، موقعیت دشوار یا نامساعدی را به نفع خودش تغییر می‌دهد.

در موقعیت‌هایی که شخص در شرایط سخت یا تنگنا قرار دارد، اما با استفاده از هوش و ذکاوت خود، نه تنها از آن وضعیت نجات پیدا می‌کند، بلکه نتیجه‌ای بهتر و موفقیت‌آمیز به دست می‌آورد، می‌گویند او “یکی را به دو کرد”. این مثل نشان‌دهنده هنر تبدیل یک فرصت کوچک یا یک مشکل، به یک موفقیت بزرگ است.

به بیان دیگر، وقتی کسی از امکانات کم، نتیجه‌ای فوق‌العاده می‌گیرد یا در یک بحث و جدل، با دلیل و منطق، حرفش را به کرسی می‌نشاند، این ضرب‌المثل را برایش به کار می‌برند.

در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

یکی به دو کردن کنایه از چیست؟

۱- منظور این است که دو نفر با هم بحث و جدل می‌کنند.
۲- این اصطلاح را برای کسی به کار می‌برند که مدام با دیگران جر و بحث می‌کند و دست از مجادله برنمی‌دارد. معمولاً وقتی این ضرب‌المثل را استفاده می‌کنیم که دو نفر در حال نزاع و کشمکش باشند؛ یعنی یکی چیزی می‌گوید و دیگری هم حرف خودش را تکرار می‌کند و هیچ‌کدام کوتاه نمی‌آیند.
۳- منظور مشاجره و درگیری لفظی است. هر نوع بحث و جدلی که بین دو نفر یا بیشتر پیش بیاید.
۴- فرض کنید دو نفر با هم دعوا می‌کنند و حرف‌های ناشایستی به یکدیگر می‌زنند. هیچ‌کدام حاضر نیستند عقب‌نشینی کنند و بحث را تمام کنند. اگر شما بخواهید آن‌ها را از هم جدا کنید، می‌گویید: لطفاً این بحث و جدل را تمام کنید و ادامه ندهید، چون با این کار احترام خودتان را از دست می‌دهید.

نکته:
این ضرب‌المثل فقط مربوط به فحش و ناسزا نیست! ممکن است کسی بخواهد حقانیت خودش را ثابت کند و طرف مقابل هم همین هدف را داشته باشد. هر دو تلاش می‌کنند خود را برحق نشان دهند و دیگری را مقصر جلوه دهند. حتی اگر این کار با حرف‌های زشت همراه نباشد، باز هم مصداق همین ضرب‌المثل است.

پیشنهادی: ضرب‌المثل “زدی ضربتی، ضربتی نوش کن”

اختصاصی-آرین لوتوس