معنی ضرب المثل ” برای لای جرز خوبه “

این ضرب‌المثل در مورد کسی به کار می‌رود که در جمع حاضر نمی‌شود و از دیگران کناره‌گیری می‌کند.

“لای جرز” به فضای خالی بین دو آجر یا دیوار گفته می‌شود که معمولاً تاریک، ساکت و دور از دید است. وقتی می‌گویند “فلانی برای لای جرز خوبه”، در واقع به شکلی طعنه‌آمیز می‌خواهند بگویند که این فرد آنقدر کم‌رو، منزوی و غیراجتماعی است که جایگاهش در چنین مکانهای دورافتاده و خلوتی است، نه در میان جمع.

این عبارت معمولاً برای افرادی استفاده می‌شود که:
– بیش از حد خجالتی هستند.
– در مهمانی‌ها و گردهمایی‌ها شرکت نمی‌کنند.
– ترجیح می‌دهند تنها باشند و از معاشرت دوری می‌کنند.

در اصل، این ضرب‌المثل اشاره به این دارد که فرد آنقدر به انزوا عادت کرده که گویی تنها در چنین مکانهای دنج و تاریکی می‌تواند زندگی کند.

در این نوشته، با مفهوم و معنای اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی آشنا خواهید شد. همراه آرین لوتوس بمانید.

معنی برای لای جرز خوبه

1- در واقع با این ضرب‌المثل می‌خواهند بگویند که یک چیز آنقدر بی‌فایده است که فقط می‌شود آن را لای درز دیوار گذاشت و به هیچ کار دیگری نمی‌آید.
2- بعضی وقت‌ها هم این ضرب‌المثل را برای افرادی به کار می‌برند که نمی‌توانند کار مفیدی انجام دهند یا در زندگی خود موفق نیستند.
3- به طور خلاصه، هر چیزی که کاربردی نداشته باشد، بی‌ارزش باشد یا از آن استفاده‌ی درستی نتوان کرد را با این عبارت توصیف می‌کنند.

ریشه این مَثُل

در گذشته‌ها، مردم برای خود خانه و سرپناه می‌ساختند و بیشتر از چیزهایی که در طبیعت پیدا می‌شد مثل خشت، گل، سنگ و چوب استفاده می‌کردند. برای این که خانه‌هایشان محکم و امن باشد، روش‌های قدیمی را به کار می‌بردند. یکی از این روش‌ها، ساختن دیوارهای ضخیم بود که به آن‌ها «جرز» می‌گفتند.

جرز در واقع پایه و ستون اصلی ساختمان بود و در طول دیوار، به فاصله‌های مشخصی ساخته می‌شد تا وزن ساختمان را تحمل کند. به همین دلیل، جرز نقش بسیار مهمی در ساخت‌وساز داشت. این روش، قدمت بسیار طولانی دارد. باستان‌شناسان در بعضی از بناهای تاریخی ایران مثل قلعه بلقیس در اسفراین و قلعه بهستان در زنجان، استخوان و اسکلت انسان را درون دیوارها پیدا کرده‌اند.

بر اساس گفته محققان، این اسکلت‌ها ممکن است مربوط به کارگران و بردگانی باشد که به عنوان تنبیه، درون دیوارها زنده به گور می‌شدند. بعضی از باستان‌شناسان هم فکر می‌کنند که مردم آن زمان، مردگان خود را درون دیوارها دفن می‌کردند. به نظر کارشناسان، این روش به ویژه در دوره مادها و هخامنشیان رواج بیشتری داشته است.

فرهنگ و رسوم مردم ایران در هر دوره و منطقه متفاوت بود. در بسیاری از خانواده‌های ایرانی، همبستگی و اتحاد بین اعضا اهمیت زیادی داشت و پسران خانواده نقش ستون و تکیه‌گاه خانواده را داشتند تا دیگران بتوانند روی حمایت آن‌ها حساب کنند.

اگر پسر خانواده فردی بی‌مسئولیت بود و هیچ مهارتی نداشت، در موردش می‌گفتند: «به درد لای جرز هم نمی‌خوره». این اصطلاح کم‌کم برای هر فرد بی‌فایده، بی‌کار یا سرباری که نمی‌توانست کاری انجام دهد، و حتی برای وسایل بی‌استفاده هم به کار رفت. امروزه هم این عبارت میان مردم رواج دارد. (برگرفته از کتاب «ریشه این مَثُل»؛ چاپ شده در هفته‌نامه پیام ساختمان شماره ۲۵۲)