معنی ضرب المثل ” شب دراز است و قلندر بیدار “

حتماً برای شما هم پیش آمده که شب بی‌خوابی را تجربه کرده باشید؛ زمانی که همه در خواب هستند، اما ذهن شما همچنان درگیر مسائل مختلف است. ضرب‌المثل “شب دراز است و قلندر بیدار” دقیقاً به همین موقعیت اشاره دارد.

**معنای اصلی:**
این ضرب‌المثل می‌گوید که شب‌های طولانی و تاریک، مخصوصاً برای کسانی که بیدار هستند و دغدغه دارند، بسیار سخت و طاقت‌فرسا می‌گذرد. “قلندر” در اینجا به انسان‌های آزاده، رها از تعلقات و کسانی که اسیر آسایش و خواب نیستند اشاره دارد. این افراد، بیداری و آگاهی را بر خواب و غفلت ترجیح می‌دهند.

**کاربرد در زندگی روزمره:**
از این ضرب‌المثل معمولاً در دو موقعیت اصلی استفاده می‌شود:

1. **برای بیان صبر و پایداری:** وقتی شرایط سخت است و مشکلات یکی پس از دیگری پیش می‌آید، این مثل را به کار می‌برند تا بگویند: “ما تسلیم نمی‌شویم. شاید این شبِ سخت طولانی به نظر برسد، اما ما مثل قلندرهای بیدار، استوار و هوشیار می‌مانیم تا صبح فرابرسد.”

2. **برای اشاره به فرصت‌های پنهان:** گاهی نیز این ضرب‌المثل هشداری است به کسانی که در آسایش غرق شده‌اند. می‌گوید که در پشت این آرامش به ظاهر طولانی، افراد باهوش و زیرک (قلندرها) بیدارند و در حال برنامه‌ریزی و تلاش هستند. پس نباید فریب سکوت و تاریکی شب را خورد.

**خلاصه کلام:**
“شب دراز است و قلندر بیدار” یادآوری می‌کند که سختی‌ها همیشگی نیستند، اما تنها کسانی از پس آن‌ها برمی‌آیند که در تاریکی‌ها، روشن و هشیار باقی بمانند. این مثل به ما می‌آموزد که در طولانی‌ترین و سخت‌ترین شب‌های زندگی، باید مانند قلندری بیدار، صبور و مقاوم بود.

شب طولانی است و قلندر بیدار

در این نوشته می‌خواهیم با هم معنی یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنای ایرانی را مرور کنیم. این مثل زیبا می‌گوید: «شب دراز است و قلندر بیدار».

با ما همراه باشید تا ببینیم این جمله حکیمانه چه مفهومی دارد.

معنی شب دراز است و قلندر بیدار یعنی چه؟

1- در کل، وقتی برای انجام کاری به اندازه کافی وقت داریم و لازم نیست عجله کنیم.
2- یعنی هیچ کاری را شتابزده انجام ندهیم و کارهایمان را با آرامش و حوصله پیش ببریم.
3- با این روش، امکان ناکامی کمتر می‌شود و در نهایت به نتیجه بهتری می‌رسیم.
4- قصه های شب دراز است.
5- این ضرب‌المثل قدیمی بر اهمیت عجله نکردن و صبور بودن تأکید دارد.
6- در ظاهر یعنی درویش تمام شب را بیدار می‌ماند و به عبادت و راز و نیاز مشغول است. از این حالت عبادت شبانه، ضرب‌المثلی ساخته شده که کنایه از این دارد که شب طولانی است و ما هنوز فرصت کافی برای انجام کارمان داریم. هرگاه کسی بخواهد بگوید وقت کافی وجود دارد و باید از شتاب دوری کرد، این مثل را به کار می‌برد.

معنی کلمه قلندر

انسان پاکدل، آزاده و وارسته، فردی بزرگ و بی‌قید و وارسته
پیشنهاد: از حکایت‌های پندآموز بیشتر بهره ببرید.