هم‌صدایی یا هموفونی در موسیقی چیست؟

همصدایی که به آن هموفونی هم می‌گویند، یکی از مفهوم‌های پایه و مهم در موسیقی است. در این نوشته می‌خواهیم به زبان خیلی ساده توضیح دهیم که همصدایی چیست و چه فرقی با چندصدایی دارد.

هموفونی در موسیقی چیست؟

در موسیقی، هموفونی سبکی است که در آن یک ملودی اصلی داریم و بقیهٔ صداها فقط برای پشتیبانی و کامل کردن آن به کار میروند. در این حالت، ملودی به وضوح شنیده میشود و دیگر صداها در پس‌زمینه، با نواختن نت‌های ساده یا همراهی‌های ظریف، به غنای قطعه کمک میکنند.

تفاوت هموفونی با پلی‌فونی در این است که در پلی‌فونی چندین ملودی مستقل با ریتم‌های مختلف در کنار هم نواخته میشوند و با هم تلفیق می‌شوند؛ اما در هموفونی فقط یک ملودی مستقل وجود دارد و باقی صداها در خدمت آن هستند. معمولاً ملودی توسط بالاترین صدا اجرا میشود و دیگر صداها با همراهی خود فضای هارمونیک می‌سازند.

گاهی در هموفونی، همهٔ صداها با یک ریتم یکسان نواخته میشوند که به آن حالت هم‌ریتمی (homorhythmic) می‌گویند.

تاریخچه هموفونی

هم‌آوایی برای نخستین بار در دورهٔ باروک و در آغاز سدهٔ هفدهم، به‌عنوان یکی از سبک‌های اصلی موسیقی کلاسیک غربی پدیدار شد. آهنگسازان بزرگی مانند کلودیو مونتهوردی، آنتونیو ویوالدی، جورج فریدریک هندل و یوهان سباستین باخ در این دوره به خاطر ساختن قطعه‌های هم‌آوایی مشهور شدند.

واژهٔ هموفونی نیز نخستین بار در زبان انگلیسی توسط چارلز برنی در سال ۱۷۷۶ به کار رفت و بر هماهنگی و همراهی یک ملودی اصلی تأکید داشت. البته پیش از آن، در یونان باستان نیز اصطلاح هموفونی رواج داشت. در آن زمان، هموفونی به نوعی موسیقی گفته می‌شد که در آن یک ملودی واحد، با دو یا چند صدا به صورت هم‌اهنگ یا در فاصلهٔ اکتاو اجرا می‌شد.