آهنگساز کیست؟ چه میکند؟ چه وظایفی دارد؟
در دنیای موسیقی، افراد با عنوانهای گوناگونی شناخته میشوند. برخی نوازنده هستند، بعضی موسیقیدان، عدهای تنظیمکننده و برخی دیگر ملودیساز نامیده میشوند. یکی از عنوانهای مهم و پرکاربرد در این زمینه، «آهنگساز» است. در این نوشته قصد داریم به بررسی همین نقش بپردازیم. اگر دوست دارید بدانید آهنگساز چه کسی است و دقیقاً چه کارهایی انجام میدهد، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. بعد از خواندن این مقاله، فراموش نکنید به «وبلاگ آرین لوتوس» هم سری بزنید تا آموزشهای بیشتری در زمینه موسیقی دریافت کنید.
آهنگساز کیست؟
یک آهنگساز در واقع کسی است که قطعات موسیقی را میسازد. او افکار و عواطف خود را به زبان نتها و آواها بیان میکند. بیشتر آهنگسازان از خطوط موسیقی برای ثبت اثر خود بهره میبرند و راهنماییهای لازم را نیز برای نوازندگان یا خوانندگان در نظر میگیرند.
نتهایی که یک آهنگساز مینویسد باید دقیق و کامل باشند؛ به طوری که سرعت اجرا، نشانههای مختلف، سکوتها و دیگر جزئیات در آن به وضوح مشخص شده باشد. در پایان، خوب است بدانید که آهنگساز با ملودیساز تفاوت دارد و این دو، نقش یکسانی در موسیقی ندارند.
تاریخچه آهنگسازی
در سدههای میانه، موسیقیدانان بیشتر در خدمت کلیساهای کاتولیک بودند. در آن زمان، قطعاتی که میساختند معمولاً مذهبی و دارای نواهای ساده و بیتکلف بودند. با رسیدن دوره رنسانس، آهنگسازان علاوه بر کلیسا، به دربار ثروتمندان و اشراف نیز راه یافتند. در این دوره هم چنان موسیقی مذهبی جایگاه خود را داشت، اما گاهی موضوع آهنگها به «عشق درباری» تغییر میکرد. این ترانههای عاشقانه در دوران رنسانس، غالباً درباره ستایش و عشق به یک بانوی بلندپایه و محترم سروده میشد.
در دوره باروک نیز شرایط تقریباً به روال قبل ادامه پیدا کرد و آهنگسازان عمدتاً تحت حمایت کلیسا و اشراف باقی ماندند. برای نخستین بار در عصر کلاسیک بود که آهنگسازان کوشیدند با اجرای کنسرتهای عمومی، قدمی به سوی استقلال بردارند و از وابستگی صرف به نهادهای قدرتمند فاصله بگیرند. این روند در دوره رمانتیک نیز تداوم یافت.
سرانجام در سده بیستم، آهنگسازان به استقلال کامل دست پیدا کردند. برخی از آنان به تدریس در دانشگاهها و مراکز هنری روی آوردند و برخی دیگر با فروش آثار خود، منبع درآمدی شخصی برای خود ایجاد کردند.
آهنگساز چه وظایفی دارد؟
برای اینکه بفهمیم یک آهنگساز چه کسی است، بهتر است ابتدا با کارهایی که انجام میدهد آشنا شویم. کارهای یک آهنگساز بسیار متنوع است. در ادامه، برخی از مهمترین این وظایف را میتوانید ببینید و دربارهشان بخوانید.
شناخت تئوری موسیقی
یک آهنگساز باید اطلاعات گستردهای در مورد علم موسیقی داشته باشد. تسلط بر شناخت سازها، نحوه چیدمان آنها در ارکستر، هارمونی، رهبری گروه و کنترپوان نیز برای او ضروری است. علاوه بر این، لازم است با ویژگیهای تمام سازها به خوبی آشنا باشد و حداقل توانایی نواختن یکی از آنها را داشته باشد تا بتواند صداهای مختلف را به شکلی هماهنگ و زیبا در کنار هم قرار دهد.
ساخت موسیقی
وقتی از ما میپرسند آهنگساز چه کسی است، معمولاً پاسخ میدهیم: کسی که قطعات موسیقی را خلق میکند.
یک آهنگساز برای ساختن یک قطعه موسیقی، در مرحله اول باید بر اساس خواست و نیاز سفارشدهنده، ایدههای نو و مناسب ارائه دهد. پس از آن، این ایدهها را در قالب نتهای موسیقی روی کاغذ میآورد.
تنظیم
یک آهنگساز خوب، باید توانایی تنظیم قطعات موسیقی را هم داشته باشد. گاهی اوقات او قطعههای قبلی را تغییر میدهد تا یک اثر تازه و زیباتر خلق کند. این تغییرات ممکن است با کم یا زیاد کردن سازها، تغییر ریتم، ملودی یا هارمونی انجام شود.
ضبط و میکس
گاهی یک آهنگساز در مراحل ضبط و میکس قطعه موسیقی نیز نقش دارد. در این حالت، او باید دستگاههای صوتی مناسب و مهندسینی که در کار خود مهارت دارند را بشناسد و برگزیند.
رهبری نوازندگان
همانطور که گفتیم، یک آهنگساز باید توانایی رهبری ارکستر را هم داشته باشد. چرا که در بعضی مواقع، نوازندگان به اجرای زنده میپردازند و در این شرایط، آهنگساز است که باید هدایت و راهنمایی آنان را در طول ضبط بر عهده بگیرد.
مهارتهای ارتباطی
یک آهنگساز معمولاً در بیشتر جنبههای موسیقی تبحر دارد، اما برای خلق یک اثر کامل، لازم است با متخصصان دیگری مانند مهندسان صدا، نوازندگان و تهیهکنندگان همکاری نزدیک داشته باشد. علاوه بر این، او باید با افرادی که قطعات موسیقی را سفارش میدهند نیز به خوبی ارتباط برقرار کند. بنابراین، یک آهنگساز موفق علاوه بر دانش فنی، به مهارتهای ارتباطی قوی و صبر و شکیبایی نیز نیاز دارد.
