آموزش تغییر پوزیسیون در ویولن
تغییر پوزیسیون در ویولن چیست؟
تغییر پوزیسیون در ویولن که با نام «شیفتینگ» نیز شناخته میشود، روشی است برای جابهجایی دست نوازنده روی دستهٔ ساز. برای روشن شدن موضوع، یک مثال ساده میزنیم: فرض کنید دست شما مانند یک آسانسور است و انگشتهای شما طبقات آن هستند. در این صورت، شیفتینگ یعنی حرکت آسانسور به طبقهای که لازم است. وقتی انگشت اول شما روی نت اول هر سیم قرار دارد، در پوزیسیون اول هستید. اگر انگشت اول را بلند کنید و روی نت دوم همان سیم بگذارید، به پوزیسیون دوم رفتهاید. این حرکت تا پوزیسیونهای بالاتر، حتی تا پوزیسیون چهاردهم هم ادامه پیدا میکند. یادتان باشد که تغییر پوزیسیون همیشه به سمت بالا نیست؛ گاهی اوقات لازم است در جهت عکس حرکت کنید و به پوزیسیونهای پایینتر برگردید. اگر دوست دارید بیشتر با مباحث تئوری موسیقی آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم سری به وبلاگ آرین لوتوس بزنید.
چرا از تغییر پوزیسیون استفاده میکنیم؟
برای نواختن راحتتر قطعه، گاهی جابجایی سیم میتواند دشوار باشد. در چنین مواقعی، به جای عوض کردن سیم، کافی است دستتان را کمی بالاتر ببرید تا جایگاه انگشتگذاری تغییر کند و به نت دلخواه برسید.
نواختن نتهای زیر
انگشت چهارم ما فقط تا حد مشخصی قابلیت کشش دارد. معمولاً زیرترین نتی که هر نوازنده ویولن در جایگاه اول میتواند اجرا کند، نت سی یا دو است. به همین دلیل، برای نواختن نتهای بسیار زیر، لازم است از تغییر جایگاه در ویولن استفاده کنیم.
ویبراتوی قوی
اگر بخواهیم ویبراتو روی نت چهارم سیم اجرا کنیم، کار کمی سخت میشود؛ چون انگشت چهارم به طور طبیعی ضعیفتر از بقیه انگشتهاست. در این حالت میتوانیم با تغییر جایگاه دست، ویبراتوی آن نت را با انگشتی قویتر اجرا کنیم.
آموزش تغییر پوزیسیون در ویولن | قدم به قدم
۱. برای جابجایی دست روی دسته ویولن، باید عضلات دست چپتان را کاملاً رها کنید تا حرکتش آسان شود. با تکیه دادن ساز به شانه و سر، میتوانید دست چپ را آزادتر نگه دارید.
۲. نیروی لازم برای حرکت دادن دست روی دسته، باید از ناحیه آرنج تأمین شود؛ بنابراین بازوی شما نباید حرکت کند و باید ثابت بماند.
۳. وقتی میخواهید جای دستتان را روی دسته عوض کنید، باید تمام دست و انگشتها با هم حرکت کنند و هیچ انگشتی در جای قبلی ثابت نماند.
۴. هنگام تغییر جای دست، انگشت را بهطور کامل از روی سیم بلند نکنید. به جای آن، آن را به نرمی روی سیم بلغزانید و به سمت نت جدید ببرید. البته هدف این نیست که صدای لغزش ایجاد شود، بلکه باید طوری این کار را انجام دهید که صدای کشیده شدن انگشت روی سیم به گوش نرسد.
۵. برای پنهان کردن صدای حرکت انگشت روی سیم، از آرشه کمک بگیرید. بهتر است تغییر پوزیسیون را درست در ابتدا یا انتهای حرکت آرشه انجام دهید تا این صدا کمتر شنیده شود.
۶. وقتی به جای جدید دستتان روی دسته رسیدید، باز هم دست را شل و رها نگه دارید، چون ممکن است لازم باشد دوباره به جای قبلی برگردید.
انواع شیفتینگ در ویولن
در ویولن، دو روش اصلی برای جابجایی بین پوزیسیونها (شیفتیگ) وجود دارد:
در روش اول، شما با همان انگشت قبلی به پوزیسیون جدید میروید. مثلاً انگشت اول در پوزیسیون اول را با همان انگشت به پوزیسیون سوم منتقل میکنید. این روش، سادهترین نوع تغییر پوزیسیون محسوب میشود.
در روش دوم، هنگام جابجایی، انگشت شما عوض میشود. مثلاً از انگشت اول در پوزیسیون اول، به انگشت سوم در پوزیسیون سوم میروید. این نوع جابجایی به تمرین بیشتری نیاز دارد.
