فرانتس اشمل، نوازنده بی بدیل سازدهنی

فرانتس اشمل نوازنده‌ای اتریشی است که شهرت جهانی در نواختن سازدهنی به‌ویژه نوع کروماتیک آن دارد. در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با این موسیقیدان برجسته و تأثیرگذار آشنا خواهید شد.

فرانتس اشمل

فرانز اشمل یک تحول بزرگ در دنیای سازدهنی به وجود آورد. هنر او به نوازندگانی تعلق دارد که همواره باور داشتند و دارند که می‌توان با سازدهنی موسیقی کلاسیک اجرا کرد.

او برای اولین بار در شش سالگی، به همراه دو برادر بزرگ‌ترش، بدون معلم و به شکل خودآموز شروع به نواختن سازدهنی کرد. سپس در هشت سالگی وارد مدرسه موسیقی شد. اشمل با کنار زدن روش‌های معمول و سنتی، روش نوین و خاصی برای نواختن ابداع کرد که حتی اجرای سخت‌ترین قطعات موسیقی را که غیرممکن به نظر می‌رسید، ممکن ساخت.

مهارت فوق‌العاده او در نوازندگی، تنها به دلیل استعداد ذاتی نبود، بلکه حاصل سال‌ها تلاش سخت، تمرین مداوم و تجربه‌های فراوان اوست. او سازدهنی کروماتیک را سازی با توانایی‌های بسیار می‌داند و باور دارد که این ساز می‌تواند جایگاه والاتری در موسیقی کلاسیک پیدا کند. این باوری است که او با تسلط و مهارت بالای خود در نوازندگی، آن را در عمل به همه ثابت کرده است.

زندگی نامه فرانز اشمل

فرانز اشمل در فوریه سال ۱۹۴۴ در کشور اتریش به دنیا آمد. او از شش سالگی به همراه برادرانش، بدون معلم و به صورت خودآموز، شروع به نواختن سازدهنی کرد. وقتی هشت ساله شد، وارد مدرسهٔ موسیقی شد و در آنجا نواختن آکاردئون و گیتار را نیز یاد گرفت.

در سال ۱۹۶۵ او ناگهان سازدهنی را کنار گذاشت و ترجیح داد روی شغلش به عنوان تعمیرکار در شرکت راه‌آهن اتریش تمرکز کند. اما پس از آنکه با همسر دومش، بریجیتا، آشنا شد، همه چیز تغییر کرد. بریجیتا در تمام لحظات زندگی همراه و پشتیبان فرانز بود. او آنقدر فرانز را تشویق کرد که او دوباره نوازندگی را شروع کرد، اما این بار با نگرش و انرژی تازه‌ای به سازدهنی نگاه کرد. پشتکار و ارادهٔ قوی او باعث شد خیلی زود پیشرفت کند و مراحل موفقیت را یکی پس از دیگری طی کند.

از سال ۱۹۸۹ که فرانز با جیمز مودی آشنا شد، زندگی هنری او وارد فصل جدیدی شد.
جیمز مودی آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازنده‌ای اهل انگلستان بود که پیش از فرانز، با نوازنده سازدهنی دیگری به نام تامی ریلی همکاری کرده بود.
اما وقتی که نوازندگی فرانز را شنید، با شگفتی به او گفت: ” به نظر می رسد از یک کره دیگر آمده باشی، شیوه نوازندگی ات مافوق تصور است ! “

فرانز به تمرین و تلاش خود ادامه داد و هدف اصلی‌اش این بود که محدودیت‌های سازدهنی را از بین ببرد. او در نواختن این ساز به پیشرفت بسیار بزرگی دست یافت.
صدایی که از ساز او بیرون می‌آمد، باورنکردنی بود؛ تا آن زمان کسی چنین صدایی از سازدهنی نشنیده بود. مهم‌ترین هدف فرانز در نوازندگی، غلبه بر محدودیت‌های سازدهنی بود.

ویژگی اشمل در نواختن سازدهنی

برخلاف دیگر نوازندگان که با حرکت دست‌هایشان صدای لرزش‌دار (ویبراتو) ایجاد می‌کردند، او این کار را با زبانش انجام می‌داد. فرانز اشمل با نواختن آهنگ‌هایی که حتی ماهرترین نوازندگان سازدهنی در آن زمان، اجرای آن‌ها را غیرممکن می‌دانستند، مشهور شد.
او هر روز چهار ساعت تمرین می‌کرد و در سال ۱۹۸۹ توانست اولین آلبوم خود به نام “Zigeunerweisen” را ارائه دهد.
فرانز پس از آن، زمان زیادی را به تمرین اختصاص داد و تقریباً روزی شش ساعت تمرین می‌کرد. در سال ۱۹۹۴، دومین آلبوم خود با نام Fantasia Baroque را به بازار عرضه کرد. علاوه بر جیمز مودی، آهنگسازان سرشناس دیگری نیز قطعات مختلفی برای او ساخته‌اند.
در سال ۲۰۰۰، سومین اثرش با عنوان “سازدهنی کلاسیک، بخش اول Classic Harmonica Vol 1” را منتشر کرد.

افتخارات اشمل

در دنیای موسیقی، او نوازنده‌ای شناخته می‌شود که قطعاتی را با سازدهنی می‌نواخت که هیچ کس جز او قادر به اجرای آن‌ها نبود.
او در ۲۷ فوریه سال ۲۰۰۳ در شهر St. Pölten اتریش، جایزه‌ی Jakob Prandtauer را دریافت کرد. با این حال، خودش درباره این موفقیت گفت که بیشتر از اینکه به خاطر اجراهای فوق‌العاده‌اش خوشحال باشد، خوشحال است چون این جایزه به سازدهنی تقدیم شد.

اشمل در ژوئیه سال ۲۰۰۱ یک سمینار شش‌روزه درباره سازدهنی در اتریش برگزار کرد. سپس در ماه مه سال ۲۰۰۴، متن کامل این سمینار با عنوان “هم‌نوایی سازدهنی با ارکستر” منتشر شد. این نوشته هم‌اکنون در وب‌سایت شخصی او در دسترس است.