تفاوت کنسرت و سمفونی
موسیقی دانشی بسیار پهناور است و اقیانوسی از معناها و واژههای تخصصی که یادگیری همه آنها کاری سخت به نظر میرسد. در قلمرو موسیقی، همسانیها و ناهمانیهایی نیز وجود دارد که پیوند عمیق این هنر و دانش را نمایان میسازد. در ادامه این نوشته در وبلاگ آرین لوتوس، میخواهیم یکی از این تفاوتها، یعنی فرق میان کنسرت و سمفونی را برای شما شرح دهیم. تا پایان این متن با ما همراه بمانید.
کنسرت :
به اجرای زندهای که معمولاً در زمینه موسیقی است و در حضور جمعی از تماشاگران انجام میشود، کنسرت میگویند. این اجرا میتواند توسط یک فرد یا یک گروه، مثل یک ارکستر، ارائه شود. کنسرتها یکی از رسانههای حضوری به شمار میروند و از نظر تأثیرگذاری در انتقال پیام و فعالیتهای تبلیغاتی، جایگاه مهم و پرتوجهی دارند.
کنسرتها، مانند همایشها و گردهماییهای دیگر، تجمعهایی با هدف مشخص هستند که یکی از اهداف اصلی آنها ایجاد لحظات شاد و نشاطبخش برای مخاطبان است. تأثیرگذاری این رسانه بسیار بالاست، زیرا مخاطبان در فضایی پرانرژی و با روحیهای شاد حاضر میشوند و پیامها به سرعت و با کیفیت خوبی از سوی آنان دریافت و درک میگردد.
سمفونی
کلمه سمفونی به معنای همصدایی و همنوایی است. در موسیقی کلاسیک، سمفونی قطعهای است که برای ارکستر کامل نوشته میشود و معمولاً از چند قسمت مستقل به نام موومان تشکیل شده است. قسمت اول سمفونی اغلب از ساختاری به نام فرم سونات پیروی میکند.
سمفونی
در واقع فرم سمفونی همان ساختار چهار قسمتی یا چهار موومانه است. این فرم معمولاً برای سازها نوشته میشود و به ندرت به صورت آوازی اجرا میگردد (مانند موومان چهارم سمفونی نهم بتهوون).
پیدایش سمفونی به قرن هجدهم میلادی در اروپا برمیگردد. آهنگسازانی مانند یوزف هایدن، ولفگانگ آمادئوس موتسارت و به ویژه لودویگ فان بتهوون نقش بسیار مهمی در شکلگیری و تکامل آن داشتهاند.
تفاوت کنسرت و سمفونی
کنسرت و سمفونی هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. هر اجرای کنسرتی ممکن است یک سمفونی باشد، یا به بیان دیگر، یک ارکستر سمفونی هم نوعی کنسرت محسوب میشود. اما اینطور نیست که هر کنسرتی را بتوان یک سمفونی یا ارکستر سمفونی نامید.
هر دو گونهی کنسرت و سمفونی در دستهی موسیقی ارکستری جای میگیرند و از دورهی کلاسیک (از سال ۱۷۵۰ میلادی به بعد) تا به امروز، میان مردم از محبوبیت زیادی برخوردار بودهاند.
تفاوت در تعداد اجرا کنندگان
۳. در یک کنسرت معمولاً یک نفر نقش اصلی را اجرا میکند، اما در ارکستر سمفونی تعداد نوازندگان بسیار بیشتر است.
۴. اغلب در کنسرتها، یک خواننده یا یک گروه کوچک قطعاتی را ارائه میدهند و تمرکز اصلی روی یک شخص است که توجه حضار را جلب میکند.
۵. در این اجراها، نوازندگان روی صحنه مینوازند و خواننده معمولاً جلوتر از آنها قرار میگیرد. تعداد سازهای به کار رفته نیز محدود است.
۶. تفاوت کنسرت و سمفونی فقط به حضور خواننده مربوط نمیشود؛ این دو قالب، در سبک موسیقی نیز با یکدیگر فرق دارند.
برای نمونه میزان هماهنگی گروهی در ارکستر سمفونی بسیار دقیق تر از اجرای کنسرت است.ارکستر سمفونی بر پایه اجرای تیمی شکل گرفته است. اگر در گروه نظم و هماهنگی وجود نداشته باشد، اجرا بهم می خورد.
آزادی عمل در حین اجرا
۷. در اجرای زنده، خواننده آزادی عمل زیادی دارد. او میتواند کنترل صحنه را در دست بگیرد، اجرا را متوقف کند، آهنگ بعدی را عوض کند، با تماشاچیان صحبت کند و آنها را تشویق به هیجان و مشارکت نماید.
۸. در چنین برنامهای، خواننده حتی ممکن است بخشی از وظایف مجری را نیز بر عهده بگیرد. اما در یک ارکستر سمفونیک، نظم گروهی بسیار دقیق و سختگیرانه است و انجام کارهای خودجوش و تغییرات ناگهانی به سادگی امکانپذیر نیست.
پس یکی از اصلیترین تفاوتهای کنسرت و سمفونی، میزان نظم و انضباط حاکم بر اجراست. تفاوت دیگر نیز در چیدمان و جایگاه نوازندگان و سازهای آنها روی صحنه میباشد.
۹. در اجرای سمفونی، چینش نوازندگان و سازها باید دقیقاً مطابق الگوی مشخصی باشد. معمولاً بخش جلوی صحنه به سازهای زهی اختصاص دارد و رهبر ارکستر در سمت چپ آنها میایستد. سایر نوازندگان نیز هر کدام با ساز خود، در جایگاه از پیش تعیین شده قرار میگیرند. این نظم دقیق کمک میکند تا همه بتوانند دستورات و اشارههای رهبر را به خوبی ببینند و دنبال کنند.
در کنسرت چنین امری وجود ندارد و چینش خاصی بین سازها حکمفرما نیست. هر نوازنده ای بر اساس توافقی که با نوازنده های دیگر دارد، در جایگاهی قرار می گیرند و به اجرا می پردازند.
در اجرای کنسرت، به نوازندگان تکنواز این فرصت داده میشود تا آزادانه استعداد خود را به نمایش بگذارند و نشان دهند در چه زمینههایی مهارت دارند. البته پیش از این، لازم است خوانندهی اصلی گروه با این کار موافقت کند و به نوازندگان اجازهی چنین نمایشی را بدهد.
اما در یک ارکستر سمفونیک، چنین کاری عملاً ممکن نیست و جایگاهی ندارد.
