کرم گوش در موسیقی به چه معناست ؟
آیا تا به حال برایتان پیش آمده که آهنگی را بشنوید و سپس مدتی طولانی آن را بیاختیار در ذهن خود تکرار کنید؟ دانشمندان برای این حالت هم نامی انتخاب کردهاند. به این پدیده «کرم گوش» میگویند. در ادامه این مطلب از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با این موضوع آشنا خواهید شد.
کرم گوش چیست؟
گاهی پیش میآید که بخشی از یک آهنگ، بیاختیار در ذهن ما تکرار شود و انگار از ذهنمان بیرون نرود. دانشمندان به این حالت «کرم گوش»، «آهنگ چسبنده» یا «سندروم موسیقی چسبناک» میگویند. تقریباً همه این تجربه را داشتهاند: قسمتی از یک آهنگ قدیمی ناگهان در خاطرمان زنده میشود و مدام در سرمان پخش میشود.
اصطلاح «کرم گوش» در واقع از یک واژه آلمانی با همین معنی گرفته شده است. در موسیقی آلمان، این اصطلاح برای آهنگهایی به کار میرود که ریتم سریعی دارند و در آنها برخی از جملههای موسیقی بارها تکرار میشوند؛ به شکلی که هم جذاب هستند و هم میتوانند پس از مدتی آزاردهنده شوند.
در تعریف جهانی، کرم گوش به بخشهای کوتاهی از یک ترانه یا ملودی گفته میشود که به صورت ناخودآگاه به ذهن راه مییابند. فرد احساس میکند آن موسیقی را میشنود، در حالی که در واقع هیچ صدایی از بیرون پخش نمیشود.
کرم گوش به آن لحن یا آهنگی گفته میشود که ناگهان در ذهن ما گیر میکند و مدام تکرار میشود. این اتفاق معمولاً بدون خواست ما رخ میدهد؛ یعنی یک قطعه موسیقی یا حتی یک بخش کوتاه از آن، بارها و بارها در فکر ما پخش میشود و به سادگی از ذهن خارج نمیگردد. این پدیده میتواند پس از شنیدن یک آهنگ جدید، یا حتی با یادآوری ناگهانی یک ملودی قدیمی ایجاد شود. گاهی اوقات نیز یک ریتم ساده یا چند نت موسیقی به طور مداوم در ذهن ما تکرار میشود. به بیان دیگر، کرم گوش مانند یک حلقه تکرارشونده از موسیقی است که ذهن ما را به طور موقت درگیر خود میکند.
تحقیقات علمی
تحقیقات نشان میدهد که تقریباً ۹۰ درصد افراد، حداقل هفتهای یک بار این تجربه را دارند. شاید ما خیلی به آن توجه نکنیم و سریع از آن بگذریم، اما روانشناسان این پدیده را جدی گرفتهاند.
دلایل علمی نشان میدهند که چرا گاهی یک آهنگ مدام در ذهن ما تکرار میشود و نمیتوانیم از شر آن خلاص شویم. گروهی از پژوهشگران انجمن روانشناسی آمریکا با یک مطالعه گسترده، دلیل علمی این اتفاق را کشف کردهاند.
در قرن نوزدهم، روانشناس آلمانی مشهوری به نام «هرمان ابینگهاوس» که روی حافظه تحقیق میکرد، پدیدهای به نام «بازیابی غیرارادی حافظه» را معرفی کرد. کرم گوشها نمونهای از همین پدیده هستند. البته خود آهنگ هم باید ویژگیهای خاصی داشته باشد تا در ذهن بماند.
روانشناسان به این آهنگهای تکرارشونده، «کرم گوش» میگویند. بر اساس پژوهشی در سال ۲۰۰۹، این کرمهای گوش میتوانند از چند دقیقه تا چند ساعت در ذهن باقی بمانند و گاهی اوقات هم آزاردهنده شوند.
ویژگی های مشترک آهنگ هایی که به کرم گوش تبدیل می شوند
براساس گزارش وبسایت انگجت، پژوهشگران آهنگهای معروفی را که اغلب به عنوان «کرم گوش» شناخته میشوند (ترانههایی که مدام در ذهن تکرار میشوند) با ترانههای پُرخوانندهای که ممکن است چندان گیرا نباشند مقایسه کردند. هدف آنها این بود که بفهمند چه چیز باعث میشود یک آهنگ به شکلی وسوسهانگیز در ذهن بچرخد.
بر پایه یافتههای این محققان، موسیقیهایی که به کرم گوش تبدیل میشوند چند ویژگی کلیدی دارند: معمولاً ضربآهنگ تندی دارند، از یک الگوی ملودیک آشنا پیروی میکنند و در عین حال فواصل یا تکرارهای غیرمنتظره و غیرمعمولی در آنها به گوش میرسد.
