بازی محلی جورابین
بازی‌های محلی همواره بخشی از فرهنگ و هویت جوامع مختلف بوده‌اند و نقش مهمی در تقویت روابط اجتماعی و ایجاد سرگرمی ایفا کرده‌اند. یکی از این بازی‌های سنتی که در مناطق کردنشین ایران رواج دارد، بازی «جورابین» یا «جوراب‌بازی» است.
تاریخچه بازی جورابین
بازی جورابین از دیرباز در مناطق کردنشین ایران، به‌ویژه در شب‌های بلند پاییز و زمستان، به‌عنوان یک سرگرمی محبوب میان مردم رواج داشته است. این بازی نه‌تنها وسیله‌ای برای پر کردن اوقات فراغت بوده، بلکه به تقویت قدرت تصمیم‌گیری، ایجاد روحیه همکاری و درک اهمیت مشورت میان شرکت‌کنندگان کمک می‌کرده است. در گذشته، این بازی به‌صورت تیمی و گروهی برگزار می‌شد و حتی مسابقاتی زیر نظر هیئت ورزش‌های بومی و محلی در برخی مناطق برگزار می‌گردید.
روش انجام بازی جورابین
برای انجام این بازی، به ۱۰ عدد جوراب مردانه بزرگ و یک شیء کوچک مانند پوکه خالی گلوله نیاز است. بازیکنان به دو گروه تقسیم می‌شوند و روبه‌روی یکدیگر می‌نشینند. جوراب‌ها به‌صورت دهانه باز در دو ردیف پنج‌تایی چیده می‌شوند. یکی از اعضای گروه شروع‌کننده، پوکه را در دست گرفته و به‌گونه‌ای که دیده نشود، دستش را داخل هر یک از جوراب‌ها فرو میبرد و در یکی از آن‌ها پوکه را پنهان می‌کند. اعضای گروه مقابل با دقت حرکات دست و انگشتان او را زیر نظر می‌گیرند تا محل اختفای پوکه را تشخیص دهند. سپس با مشورت، یکی از جوراب‌ها را انتخاب کرده و برمی‌دارند. اگر جوراب حاوی پوکه باشد، ۱۰ امتیاز کسب می‌کنند و کنترل بازی را در دست می‌گیرند. در غیر این صورت، باید از میان جوراب‌های باقی‌مانده، جوراب‌های خالی را انتخاب کنند تا به جوراب حاوی پوکه نزدیک شوند و امتیاز کمتری از دست بدهند. اگر تا انتها نتوانند پوکه را پیدا کنند، ۱۱ امتیاز منفی می‌گیرند. بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که یکی از گروه‌ها به امتیاز توافق‌شده (مثلاً ۱۰۱، ۱۵۱ یا ۲۰۱) برسد.
نکات مهم در بازی جورابین
– **امتیازدهی:** اگر تیم مقابل در اولین انتخاب، مازوج (پوکه) را پیدا کند، ۱۱ امتیاز می‌گیرد و جهت بازی عوض می‌شود. در غیر این صورت، جوراب خالی را کنار می‌گذارند و دوباره دنبال جوراب حاوی مازوج می‌گردند تا به جوراب اصلی نزدیک شوند و به این صورت امتیاز کمتری از دست بدهند. اگر مازوج را پیدا کردند، باید جوراب‌های مانده را بشمارند و به همان تعداد امتیاز بگیرند. اگر هر بار اشتباه انتخاب کنند، به تعداد جوراب‌های مانده، کسر امتیاز دارند. سقف امتیازات توافقی است.
– **امتیاز منفی:** اگر تیمی نتواند تا جوراب نهم به جواب برسد و در واقع همه حدس‌هایش با شکست همراه شود، آنگاه ۱۱ امتیاز منفی می‌گیرد. این امتیازدهی بدیع و جالب، از ویژگی‌های ممتاز و خاص جوراب‌بازی است که آن را به بازی‌های مدرن شبیه کرده است.
– **تمرکز و دقت:** بازیکنان باید برای پیدا کردن مازوج در جوراب‌ها به حرکت دست و انگشتان حریف خود و همچنین تغییر حالت در جوراب‌ها با دقت نگاه کنند.
نتیجه‌گیری
بازی جورابین نمونه‌ای از بازی‌های سنتی است که علاوه بر ایجاد سرگرمی، به تقویت مهارت‌های ذهنی و اجتماعی بازیکنان کمک می‌کند. احیای این‌گونه بازی‌ها می‌تواند به حفظ فرهنگ و سنت‌های بومی و محلی کمک کرده و نسل‌های جدید را با ارزش‌های گذشته آشنا سازد.
